1. ÜNİTE ROMAN ÖZET
CUMHURİYET DÖNEMİ’NDE ROMAN (1923-1950)
Halide Edip Adıvar, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Reşat Nuri Güntekin gibi Cumhuriyet’in
ilk dönem yazarları topluma eğilmiştir.
Yakup Kadri ve Halide Edip Anadolu’yu
savaş yıllarında tanımış, Anadolu’yu eserlerinde yansıtmış; Refik Halit Karay, Aka Gündüz,
Peyami Safa ise daha çok bireyin iç dünyasını esas alan eserler vermiştir.
“Köy edebiyatı” olarak
adlandırılan ve 1970’e kadar genişleyerek süren köy ve köylünün sorunlarına eğilen
yazarlar yetişmiştir.
İlk romanlarını bu dönemde yayımlayan toplumcu gerçekçi yazarlar olarak Kemal
Bilbaşar, Samim Kocagöz, Faik Baysal, Ahmet Hamdi Tanpınar, Abdülhak Şinasi Hisar,
Halikarnas Balıkçısı sayılabilir.
Yakup Kadri Karaosmanoğlu (1889-1974): Fecriati topluluğuna katıldı. Bir yandan gazete ve dergilerde makale ve hikâyeler yazdı,
öte yandan edebiyat ve felsefe öğretmenliği yaptı.
ESERLERİ: Bir Serencam, Rahmet, Millî Savaş Hikâyeleri (hikâye); Kiralık Konak, Sodom
ve Gomore, Yaban, Ankara (roman); Vatan Yolunda, Gençlik ve Edebiyat Hatıraları,
Zoraki Diplomat, (anı); Erenlerin Bağından, Okun Ucundan (mensur şiir)...
CUMHURİYET DÖNEMİ’NDE ROMAN (1950-1980)
1950’lerde İkinci Dünya Savaşı yıllarında yetişen köy çıkışlı, Köy Enstitülü yazarların
köy ve kasaba romanlarını yayımlamaya başladıkları görülüyor. Yaşar Kemal, Orhan Kemal,
Fakir Baykurt, Talip Apaydın, Kemal Tahir, Aziz Nesin, Tarık Buğra...
1960’lı yıllara değin toplumcu gerçekliğin gittikçe ağır bastığı romanımızda, bu yıllardan
sonra ele alınan konulardaki çeşitlenmeyle birlikte, roman yazma yönteminde de bir
değişme, gelişme göze çarpar.
Siyasal, toplumsal ve ekonomik
değişmeler, bunların sonuçları, yazarların ele aldığı başlıca konulardır. Nezihe Meriç,
Rıfat Ilgaz, Yusuf Atılgan...
1970-1980 yılları arasında roman yazarları sayısında artış, romanlarda ele alınan konularda
çeşitlenme, toplum sorunlarına eğilişi de beraberinde getirir. Bu dönem eserlerinde
köy ve köylü sorunları işlenirken, bir yandan da 27 Mayıs ve 12 Mart olayları ele alınır. Belgelere dayanılarak yazılan tarihî romanlarla birlikte Almanya’ya göçün romanlara
girdiği görülür. Abbas Sayar, Muzaffer
İzgü, Oktay Rifat, Ferit Edgü, Oğuz Atay, Ümit Kaftancıoğlu, Bekir Yıldız, Selim
İleri, Vedat Türkali, Adalet Ağaoğlu, Sevgi Soysal, Pınar Kür.
Yaşar Kemal (1923–2015): Eserlerinde, çoğunlukla Çukurova insanlarının yaşamlarını anlattı. Bu kişilerin
yaşamlarını, türlü çelişkileri gözler önüne serdi. Halkın ortak inançlarını bir masal,
efsane, destan havası içinde dile getirdi. Özgün bir dili, coşkulu bir anlatımı vardır.
ESERLERİ: Sarı Sıcak (hikâye); İnce Memed, Teneke, Orta Direk, Yer Demir Gök Bakır,
Demirciler Çarşısı Cinayeti, Yusufçuk Yusuf, Yılanı Öldürseler (roman)...
CUMHURİYET DÖNEMİ’NDE ROMAN (1970-1980)
Sanatı toplumdan soyutlamayan Abbas Sayar, ilk romanı Yılkı Atı’nda,
yılkılığa bırakılmış bir atın hikâyesini anlatır.
“Tutunamayanlar” romanıyla atılım
yapan Oğuz Atay, bu eserinde ironik bir anlatımla küçük burjuvanın düşünce biçimi ve
davranışlarını eleştirir.
Bekir Yıldız, ilk romanlarında
Almanya’da çalışan işçilerin sorunlarını, Almanlardaki yabancı düşmanlığını işler.
Melih
Cevdet, Erdal Öz, Oktay Rifat 12 Mart öncesi ve sonrası olaylara değinen yazarlar olarak
dikkati çekerler.
Vedat Türkali “Bir Gün Tek Başına”da 27 Mayıs 1960’tan önce devrimi
hazırlayan olaylar ve toplumdaki çalkantıları verir.
Muzaffer İzgü, eserlerinde gecekondu halkının yoksul yaşantısını, köyden kente göçü konu
edinmiştir. Bilinç akışı yönteminin olgun örneklerini veren Adalet Ağaoğlu, “Ölmeye
Yatmak”, “Bir Düğün Gecesi” romanlarında aydın kişilerin sorunlarını ve bunalımlarını;
“Fikrimin İnce Gülü”nde ise işçilerin sorunlarını, Almanya’ya göçü ele alır.
Pınar Kür,
Sevgi Soysal gibi yazarlar romanlarında kadınların karşılaştıkları sorunları ele aldılar.
Abbas Sayar (1923-1999): Yılkı Atı romanıyla tanındı. Romanlarında başarılı çevre betimlemeleriyle Orta Anadolu
gerçeklerini yansıttı. Kişileri toplumsal koşulları içinde ele aldı. Eserlerinde özentiye
ve gereksiz uzatmalara, gerçeği saptıran çözümlemelere düşmedi.
ESERLERİ: Yılkı Atı, Çelo, Can Şenliği, Dik Bayır, Tarlabaşı Salkım Saçak, Anılarda
Yumak Yumak (roman); Yorganımı Sıkı Sar (hikâye); Gönül Sandalı, Sereserpe (şiir). ...
DÜNYA EDEBİYATINDA ROMAN (20. YÜZYIL)
Roman türünün ilk başarılı örneği kabul edilen Don Kişot, Miguel de Cervantes (Mi-
şel dö Servantes) tarafından 16. yüzyılın sonlarına doğru yazılmıştır.
Roman türünün yetkin örnekleri 19. yy. da verilmeye başlanır. Roman bir tür olarak
karakteristik özelliklerini romantizm ve realizm akımları sayesinde bu yüzyılda kazanır.
Stendhal (Stendal), Balzac (Balzak), Flaubert (Flober), Turgenyev (Törjenyev), Dostoyevski,
Tolstoy (Tolstoy), Emile Zola (Emil Zola), Henry James (Henri Ceyms), Proust
(Prost) yüzyılın önemli romancıları olarak öne çıkmıştır.
20. yüzyıldaki sosyal ve teknolojik gelişmeler romana da yansımıştır.
Amerikan edebiyatından John Steinbeck (Con Ştaynbek), Ernest Hemingway
(Örnst Hemingvey); Alman edebiyatından Thomas Mann (Tomas Man), Erich
Maria Remargue (Erik Marya Römark); Fransız edebiyatından Andre Mourois (Andre
Moruva), Jaun Paul Sartre (Jan Pol Sartr), Albert Camus (Alber Kamü) sayılabilir.
Ernest Hemingway (1899-1961): Amerikalı yazar ve gazeteci.Kısa ve gösterişsiz yazı tarzıyla bilinir.
“Yaşlı Adam ve Deniz” adlı eseriyle Nobel Edebiyat Ödülü’nü aldı.
ESERLERİ: Güneş de Doğar, Silahlara Veda, Çanlar Kimin İçin Çalıyor, Yaşlı Adam ve
Deniz, Ya Hep Ya Hiç, Klimanjaro’nun Karları...
Kaynak: http://aok.meb.gov.tr/kitap/aol-kitap/Turk-Dili-ve-Edebiyati/Turk-Dili-ve-Edebiyati-6/edebiyat_6.pdf
1. ÜNİTE BİTTİ :))
ÇIKMIŞ SORULAR ÜZERİNDEN TESTLERİ ÇÖZMEYİ İHMAL ETMEYİNİZ...
0 Yorumlar