AOL SANAT TARİHİ 1 DERS ÖZETİ 4. ÜNİTE

4. ÜNİTE AVRUPA SANATI ÖZET

SKOLASTİK DÜŞÜNCE (SKOLASTİK FELSEFE): İnanç ve bilgiyi, bilimi kiliseyle dinle uyumlu hâle getirmeye çalışan Orta Çağ felsefesi.Bu düşünce doğrultusunda Roman üslubunun ilk örnekleri Fransa ve Almanya’da görülür. Daha sonra bütün Avrupa’yı etkisi altına almış, pek çok kilise, katedral ve şapel yapılmıştır.

ŞAPEL: Küçük kilise
KATEDRAL: Büyük ve gösterişli kilise
KİLİSE: Hristiyan ibadethanesi

GOTİK SANAT

Yaklaşık 1150-1550 yılları arasında devam etmiş bir üsluptur.
ÜSLUP: Tarz, yöntem anlamına gelir.
Roman sanatının sonlarına doğru Orta Çağ’ın düşünce sistemi olan skolastik felsefeden kopuş başlamış bu da Gotik sanatı hazırlayan temel unsur olmuştur. Öncü ülke Fransa’dır.Yapılarda yükseklik ve ferahlık vardır. Daha çok aydınlanma penceresi kullanılmıştır. 

 Gotik mimaride karşımıza çıkacak başlıca elemanları şöyle açıklayabiliriz: 
Paye: Duvar destek elemanı. Payanda olarak da geçer.
Kemer: Üzerine binen örtü sisteminin ağırlığını taşıyıcılara aktaran kavisli, bağlayıcı mimari eleman.
Vitray: Renkli camlarla yapılan bezeme, süsleme. (Renkli cam işçiliği).
Portal: Ana kapı (Taç kapı).
Gül Pencere: Roman ve Gotik mimaride katedrallerin ön cephelerinde girişin üstünde yer alan daire biçiminde vitraylı pencere. (Rozet pencere de denir).

RÖNESANS SANATI

Rönesans Nedir?
Sözlük anlamı "yeniden doğuş" tur. 15. yüzyılın başında İtalya’da ortaya çıkıp, bütün Avrupa ülkelerini etkilemiştir. Hümanizm (insan sevgisi) temel felsefe olmuş, insan, bilim, sanat, sanatçı önem kazanmıştır. 
Rönesans sanatçıları, eserlerini yaparken Antik Çağ Yunan ve Roma sanat eserlerinden esinlenmişlerdir.

Rönesans’ı Hazırlayan Nedenler:
  • Sanat hareketlerinin 15. yy dan itibaren çok üst düzeye ulaşması,
  • Düşünürlerin, bilim adamlarının rahatça fikirlerini ortaya koymaya başlamaları,
  • Matbaanın bulunmasıyla, yeni buluşların ve fikirlerin her tarafa daha çabuk yayılması, böylelikle toplumun bilinçlenmesi,
  • Coğrafi keşifler sonucu Avrupa’nın sömürgelerinin artmasıyla zenginliğin de artması ve sanattan zevk alan zengin bir sınıfın (burjuva sınıfı) ortaya çıkması,
  • Fikir ve sanat insanlarını destekleyen ailelerin artması.
Mimarlık: Mimaride özellikle Antik Çağ (eski Yunan ve Roma) incelenmiş ve mimari elemanlarından yararlanılmıştır.

Mimarlar ve Eserleri

BRUNELLESCHİ (BRUNELLESKİ)
  • Floransa Katedrali’nin Kubbesi
  • Pazzi Kilisesi
  • Pitti Sarayı
  • Öksüzler Yurdu
LEONE BATTİSTA ALBERTİ
  • Rucellai Sarayı
  • San Francesco Kilisesi
DONATO BRAMANTE
  • Mabetcik (Tempietto) 
MİCHELANGELO
  • Roma St. Peter Kilisesi
  • Kapitol Meydanı
  • Pieta (Michelangelo’nun imzaladığı tek eseridir) ve Musa Heykeli
Pieta: Ölü İsa’nın annesi Meryem’in kucağındaki tasviridir.
Madonna: Bebek İsa’nın annesi Meryem’in kucağındaki tasviridir.

Heykel: Rönesans Dönemi’nde heykeltıraşlık mimarlıktan daha hızlı gelişmiştir. İnsan heykelleri ön plandadır. Tevrat ve İncil’den alınan dinî konuların yanı sıra, önemli kahramanlarda heykel ve kabartmalara (rölyef) konu olmuştur.

Heykeltıraşlar ve Eserleri

LORENZO GHİBERTİ
  • Floransa Vaftizhanesi’nin bronz kabartmaları
DONATELLO
  • Gattamelata Atlı Heykeli
LEONARDO DA VİNCİ
  •   Milano’da bir heykel çalışması
MİCHELANGELO
  • Musa Heykeli
Resim: Rönesans resminde perspektif (derinlik) önemli bir özelliktir. Olayın geçtiği mekân önemlidir. Koyu renklerin yanında canlı renkler de kullanılmıştır. Yağlı boya tekniği geliştirilmiştir. 

Ressamlar ve Eserleri

GHİOTTO
  • Altın Kapıda Karşılama
LEONARDO DA VİNCİ
  • Mona Lisa
  • Son Akşam Yemeği
TİZİANO
  • Lavinya 
  • Vergi Parası 
  • Bir Lady Portresi
PİETER BRUEGEL
  • Yaşlı Köylü Kadın
  • Körler
ALBRECHT DÜRER
  • Kendi portresi
  • Tavşan
Fresk ya da fresko: Renkli duvar resmi 

BAROK SANAT

Barok Sanat: 16. yy. ın sonuna doğru İtalya’da doğmuş 18. yy.da tüm Avrupa’yı etkisi altına almıştır. Eserlerde anlatım oldukça abartılıdır. Çok yoğun süslemeli mimari yapıların bol olduğu bir sanat dönemidir.
Resim: Barok dönem resimlerinde çoğunlukla din adamlarının hayatı, mitolojik konular, kahramanlık öyküleri ve ünlü ailelerin tarihi işlenmiştir.

Ressamlar ve Eserleri

CARAVACCİO
  • Meryem, çocuk İsa ve Azize Anna
RUBENS
  • İsabella Brant’ın Portresi
  • İsabella Clara’nın Portresi
REMBRANDT
  • Anatomi Dersi
  • Gece Nöbeti
Heykel: Barok heykelleri hareketli yani dinamiktir. Çoğunlukla mermer malzeme kullanılmış ve üzeri cilalanmıştır.

Heykeltıraşlar ve Eserleri

BERNİNİ
  • Apollon ve Daphne (Defne)
  • Roma’da Dört Irmak Çeşmesi
Mimari: Bu dönem sarayın merkezî yönetiminin etkili olduğu bir süreçtir. Kralın Fransa’daki Versailles (Versay) sarayı bu gücün sembolüdür. Şato ve saray mimarisi ağırlıktadır.

Mimarlar ve Eserleri

BORROMİNİ
  • Fransa Versailles (Versay) Sarayı
  • San Carlo Kilisesi

18. YÜZYIL SONRASI SANAT AKIMLARI

1. Neoklasisizm: 18. yüzyılın ikinci yarısında barok ve rokoko üsluplarına bir tepki olarak doğmuştur. Önce Avrupa’da başlamış, sonra Amerika’ya kadar yayılmıştır.

Mimarlık: Eski Yunan ve Roma tapınak planları, sütunlar, kubbeler sıklıkla kullanılmıştır. 

Mimarlar ve Eserleri

ANDREA PALLADİO
  • Amerika Washington DC’deki Capitol
  • İtalya’da Villa Barbaro
Heykel: Çok az eser vardır. Beyaz mermer kullanılmıştır. Dönemin en ünlü heykeltıraşları arasında Danimarkalı Thorwaldsen ve Canova’yı sayabiliriz.
Resim: Pek gelişme görülmez. Konular Antik Çağ ve Yunan mitolojisi ile alakalıdır.

Ressamlar ve Eserleri

JACK LOUİS DAVİD
  • Horasların Yemini
  • Sabinlerin Kaçırılışı
2. Romantizm: 18. yüzyıl sonlarında İngiltere’de doğmuş bir sanat akımıdır. Edebiyatta ve resimde çok etkili olmuştur. 

Ressamlar ve Eserleri

DELACROIX (DÖLACRUA)
  • Özgürlük
GOYA
  • Şemsiye
W. TURNER
  • Temerrer Gemisi
3. Realizm: Gerçekçilik akımıdır. Günlük yaşam ve sorunlar olduğu gibi ve ayrıntılarıyla anlatılır. 

Ressamlar ve Eserleri

GUSTAVE COURBET
  • Köyde Kızlar
  • Taş Kıranlar
  • Karşılaşma
JEAN FRANSUVA MİLLET
  • Başak Toplayan Kadınlar
  • Angelius
4. Empresyonizm (İzlenimcilik): 19. yüzyılda ortaya çıkmış ve bütün sanat dallarını etkilemiştir. 

Ressamlar ve Eserleri

EDOUARD MONET
  • Kırda Kahvaltı
  • Kayık
  • Flüt Çalan Çocuk
CLAUDE MONET
  • İzlenim (Gündoğumu)
  • Bahçedeki Kadınlar
RENOİR
  • Mavi Kurdeleli Kız
Heykel: Heykeltıraşlıkta da empresyonist (izlenimci) çalışmalar vardır.
 Bu akımın ünlü sanatçıları ve eserlerini şöyle sıralayabiliriz.

PAUL CEZANNE
  • Maden Şatosu
  • Madame Cezanne
  • Kart Oynayanlar
  • Natürmort
VAN GOGH
  • Ayçiçekleri
  • Kendi portresi
CAMİLLE PİSSARO
  • Monmartre Bulvarı
PAUL GAUGİN (GOGEN)
  • Tahitili Kadınlar
5. Fovizm: 19. yüzyılın sonlarında gerçekçi canlandırmalara karşı çıkış başlamıştır. 

Sanatçı ve Eserleri

HENRİ MATİSSE
  • Dans
  • Kırmızı Balıklar
  • Madam Matisse
  • Müzik
6. Kübizm: İzlenimciliğe tepki olarak çıkmıştır. Nesne ve varlıklar geometrik şekillerle anlatılır.En önemli ve öncü sanatçısı Pablo Picasso’dur.

Sanatçı ve Eserleri 

PABLO PİCASSO
  • Balık
  • Avignonlu Kızlar
  • Yaşlı Gitarist
  • İki Erkek ve Güzel Kadın
7. Fütürizm: 1910-1930 yılları arasında İtalya’da gelişmiştir. Gelecekçilik anlamına gelir. Fütürizm ’in öncüsü ressam Umberto Boccioni’dir.

Sanatçı ve Eserleri

UMBERTO BOCCİONİ (Ressam)
  • Galeride Ayaklanma
  • Ruh Durumları
  • Yükselen Kent
A. SANT ELLA (Mimar)
  •  Hiçbir projesi uygulanmamıştır.
8. Ekspresyonizm (Dışavurumculuk): Duyguların ve iç dünyanın ön plana çıktığı 20. yy. sanat akımıdır.

Sanatçılar ve Eserleri

EDWARD MUNCH
  • Korku ve Çığlık
VASİLY KANDİNSKY
  • Mavi Binici
9. Soyut Resim: Soyut sanat, 1910’lu yıllarda dünyanın çeşitli bölgelerinde birbirinden bağımsız sanatçılar tarafından ortaya atılmıştır. Bu sanat iki aşamalıdır:
a. Soyutlama: Herhangi bir nesneyi, figürü tamamen soyut olarak tasvir eder.
b. Figürsüz: Hiçbir figür kullanılmaz.

Sanatçılar ve Eserleri

WASİLY KANDİNSKY
  • Çember
PİET MADRİAN
  • Kompozisyon
PİCABİA
  • Palyaçolar
10. Metafizik: Düş ve bilinçaltının dışa vurumudur. 1. Dünya Savaşı’nın getirdiği sıkıntılı, huzursuzluk ve yalnızlık metafizik resim için ilham kaynağı olmuştur.

11. Dadaizm (Kuralsızlık): Sanatta, anlatımda hiçbir kural tanımayan, başıboş bir yöntem izleyen bir akımdır. 

Sanatçılar ve Eserleri

MARCEL DUCHAMP
  • Satranç Oyunları
  • Merdivenden İnen Çıplak
MAX ERNST
  • Martının Çığlığı
  • Uçak Yutan Bahçe
12. Sürrealizm: 1916’dan bu yana etkisini sürdüren bir sanat akımıdır. Gerçeküstücülük olarak da bilinir. 

Sanatçı ve Eserleri

SALVADOR DALİ
  • Aziz Antonius’un Baştan Çıkarılışı
  • Uyku
  • Son Akşam Yemeği
13. Pop Art: 1950’li yıllarda İngiltere’de ortaya çıkıp, Avrupa’nın tamamına Amerika’ya yayılmış bir sanat akımıdır.

Sanatçılar ve Eserleri

ROY LİCHTENSTEİN 
  • Arabada 
ANDY WARHOL
  • Marilyn

ATATÜRK VE SANAT 

10 Haziran 1926 günü Bursa'da temsiller veren, içlerinde Raşit Rıza ve Muvahhit Beyler gibi sanatçıların olduğu bir topluluğa söylediği sözler, onun bu sanata verdiği değeri bir kez daha göstermeye yetiyor: 
 "Sizleri çok takdir ederim. İnkılâbımızda sizin de mühim hizmetleriniz vardır. Şimdiye kadar gördüğüm temsiller içinde sizin temsilleriniz gibi muntazam ve sanatkâranesini seyretmemiştim. Sanatınızı meslek ittihaz ederek azmetmenizi, arkadaşlarınızla samimî olarak geçinmenizi bilhassa tavsiye ederim. Sizin vatana en büyük hizmetiniz Anadolumuzu baştan başa dolaşıp halkımıza sanatın ne olduğunu anlatmanız olacaktır. Turnelerinize muntazaman devam ediniz."


4. ÜNİTE BİTTİ :))

ÇIKMIŞ SORULAR ÜZERİNDEN TESTLERİ ÇÖZMEYİ İHMAL ETMEYİNİZ...

Yorum Gönder

0 Yorumlar