2. ÜNİTE TARİH ÖNCESİ ÇAĞLARDA ANADOLU ÖZET
PREHİSTORYA: Yazının bulunup kullanılmasından önceki devirlere PREHİSTORYA
(TARİH ÖNCESİ DEVİRLER) denir. İnsanlığın yeryüzünde görülmesiyle
başlar. Yaklaşık (~= yaklaşık işareti) MÖ 2.000.000 (iki milyon) lara dayanır.
1. Paleolitik Çağ (~ MÖ 2.000.000 –MÖ 10000)
Tarih çağları içinde en uzun süre devam eden çağdır. Bazı kaynaklarda Buzul
Çağı olarak da adlandırılır. İnsanın gelişimi ve değişimi çok yavaş olduğu için, çağı
değiştirecek nitelikteki gelişmelerin çok geç meydana gelmesi nedeniyle bu çağ uzun
sürmüştür. Bu çağın sonlarına doğru ateş bulunmuştur.
- Bu dönemde taştan ve kemikten aletler yapmışlardır ki ilk taş balta, bunun örneklerinden biridir. Ankara, Çubuk; Antalya ,Karain, Beldibi, Belbaşı, Öküzini Mağaraları, Paleolitik Çağ'ın en bilinen yerleşimleridir.
2. Mezolitik Çağ (MÖ 10.000-MÖ 8000)
Yaşam biçimi olarak Paleolitik Çağ’a oranla büyük değişiklik göstermez. Çağın en
özgün buluntuları arasında mikrolit adı verilen çakmak taşından yapılan küçük aletler
çoğunlukla boynuz, kemik gibi saplara takılarak kullanılmıştır.
- Geyik (dağ keçisi) resmi en ilginçlerinden biridir.
- Samsun, Tekkeköy; Antalya Karain, Beldibi, Belbaşı Mağaraları, Mezolitik Çağ’ın en önemli yerleşimleridir.
3. Neolitik Çağ (MÖ 8000-MÖ 5500)
İnsanın üretici yaşama geçtiği dönemdir.
- Bitki ve hayvan türleri evcilleştirilmiş, yerleşik yaşam başlamış, ilk köyler ve kentler kurulmuştur.
- Anadolu’da en önemli yerleşimler Konya-Çatalhöyük, Burdur-Hacılar, Diyarbakır-Çayönü höyükleridir.
- Megaron adı verilen taş temelli, kerpiç duvarlı, düz damlı evler ilk kez Çatalhöyük’te görülür.
- Bu evlere giriş çatıdandır.
- Duvar nişi şeklinde ocak bulunur.
- Konya-Çatalhöyük yapı türleri ve diğer buluntular açısından diğer yerleşimlerden farklılık gösterir. İlk köy ve kent oluşumu (yerleşik hayat) Çatalhöyük’tedir ve bu medeniyet tarihi açısından çok önemlidir.
- Takas yoluyla ticaret ilk kez bu çağda görülür. Takas ticaretinde karşılıklı mal değişimi söz konusudur.
- Çatalhöyük buluntularının büyük bir kısmı Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde bulunmaktadır
4. Kalkolitik Çağ (Taş-Bakır Çağı MÖ 5500-MÖ 3000)
Çağın en büyük özelliği hem tarih öncesi dönem hem de yazılı tarih devirlerini barındırmasıdır.
Mezopotamya’dan Kayseri civarına
Kaniş Karum (Kültepe) denilen bölgeye yerleşip yazıyı öğretmişler, böylece Anadolu’da
yazılı tarih devirleri başlamıştır.
- Ana Tanrıça Kybele inanışı devam etmiş, madenden yapılmış küpe, yüzük, iğne gibi takılar ele geçirilmiştir.
- Kültepe’de yapılan kazılarda 40.000 civarında çivi yazılı tablet ele geçirilmiştir. Asurca olan bu tabletlerin yaklaşık 25.000 tanesi dilimize çevrilmiş olup, çağın sosyal ve kültürel hayatı ile alakalı çok önemli bilgiler içerir.
- Kalkolitik Çağ’ın en önemli yerleşimleri arasında Karaman, Canhasan; Burdur, Hacılar; İstanbul, Fikirtepe ve Beycesultan; Denizli, Çivril sayılabilir
5. Maden Çağları (MÖ 3000-MÖ 1200)
a.Bakır Çağı
b.Tunç Çağı
c.Demir Çağı
- Kalkolitik Çağ’ın devamı niteliğindedir. Kalkolitik Çağ’ın son dönemleri Maden Çağları içine girer.
- İlk devre olan Bakır Çağı döneminde takı, bakır kap kacak gibi işlenmesi kolay eşyalar yapılmıştır.
- Daha sonra bakır, çinko ve kalay karışımı olan tunç (bronz) elde edilmiş, silah ve av aletleri yapılmıştır.
- Çağın sonuna doğru sert ve işlenmesi zor bir maden olan demir çıkarılabilmiş ve işlenmiştir.
- Bu çağda Ana Tanrıça Kybele inanışı devam etmiş, ölü gömme geleneği ve mezar yapımı başlamıştır.
- Maden Çağlarına ait Anadolu’da çok önemli höyükler vardır. Bunlardan bir tanesi 1938 yılında Atatürk’ün emriyle kazısına başlanan Çorum yakınlarındaki Alacahöyük’tür.
- Maden Çağı’na ait olup, Arkeoloji açısından (büyüklük ve buluntuları göz önüne alındığında) en önemli höyük Çanakkale’deki Truva’dır. 9 kültür katı vardır. Anadolu ve dünyanın en zengin höyüğüdür.
TRUVA ATI
Çanakkale yakınlarındaki Hisarlıtepe’de 1870 yılında yapılan kazılar sonucu Homeros’un
destanlarında adı geçen Truva şehri ortaya çıkarılmıştır. Truva’ da yapılan
araştırmalar sonucunda üst üste dokuz şehrin kurulduğu görülmüştür.
Truva’da yapılan araştırmalar sonucunda, MÖ 3000’lerde buralarda yaşayanların
çiftçilik, hayvancılık ve balıkçılıkla uğraştıkları ortaya çıkarılmıştır.
M.Ö. 3000’lerde Mezopotamya’da yazı kullanılmasına rağmen Çanakkale çevresinde
yazı kullanılmamıştır. Bu da tarih öncesi devirlerin dünyanın her yerinde aynı
dönemlerde yaşanmadığını göstermektedir.
2. ÜNİTE BİTTİ :))
ÇIKMIŞ SORULAR ÜZERİNDEN TESTLERİ ÇÖZMEYİ İHMAL ETMEYİNİZ...
0 Yorumlar